Nederland is koploper op het gebied van de recycling van papier en karton. 86 % van het op de markt gebrachte papier en karton wordt ingezameld en hergebruikt. Papierrecycling voorkomt afval, vermindert gebruik van hout en maakt de maatschappij bewust van haar eigen bijdrage aan een betere leefomgeving. Gerard Nijssen is directeur van Nijssen Recycling B.V., ook bekend als Recycling.nl. ‘We doen het goed in Nederland, maar het kan beter. Daar is de hele keten voor nodig.’
Hergebruik van materiaal is Nijssen met de paplepel ingegoten. Recycling.nl is een familiebedrijf met een geschiedenis die teruggaat tot 1938. Het bedrijf zamelt diverse secundaire grondstoffen in en verwerkt deze. De focus ligt op papier, plastic, hout en groenafval. ‘Motto van ons bedrijf is: als de mens in evenwicht met de natuur wil leven, dan is recycling een noodzaak.’ Met meer dan tachtig man personeel geeft Recycling.nl daar elke dag weer gevolg aan.
Nederland werkt aan een circulaire economie. Daarvoor moet nog veel gebeuren, ook in de papier- en kartonketen. Nijssen is optimistisch. ‘Papier en karton zijn al tweeduizend jaar biobased en geschikt voor hergebruik. Maar we zijn er nog niet. Optimalisering van de kringloop van papier en karton betekent verkorting van productketens, verbetering van de kwaliteit van de grondstof en het productieproces en voldoende aanbod van oud papier en karton. Er verdwijnt nog veel oud papier bij het restafval. Dat is doodzonde!’ Uit een onderzoek naar de samenstelling van de papier- en kartonstroom van huishoudens blijkt dat de vervuilingsgraad daarvan toeneemt, terwijl nu juist een schone en droge stroom oud papier essentieel is voor
een goed werkend inzameling- en recyclingsysteem. Daarbij komt: de papier- en kartonindustrie heeft een sterk internationaal karakter. Met alleen maatregelen in Nederland is de kringloop van papier en karton niet volledig te sluiten. ‘Toch bereiken we in Nederland unieke resultaten. Samenwerking is de sleutel tot dat succes.’
WE DOEN HET GOED IN NEDERLAND, MAAR HET KAN BETER
De ketensamenwerking heeft met PRN in 1998 een gezicht gekregen. PRN is de uitvoeringsorganisatie van het Papiervezelconvenant. Deze overeenkomst is door PRN namens de papier- en kartonketen gesloten met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Het doel van het convenant is om de inzameling en het hergebruik van oud papier te stimuleren en continu op een zo hoog mogelijk niveau te houden. Het inzamelen, innemen, wegen, reinigen, sorteren, bewerken (zoals persen tot balen), opslaan en transporteren naar afnemers van oud papier, brengt kosten met zich mee voor gemeenten en oudpapierondernemingen. In tijden dat de prijs van oud papier hoog is zorgt de markt voor een goed verloop van inzameling en hergebruik. Wanneer de prijzen op de wereldmarkt dalen kan de inzameling onder druk komen te staan. ‘Dat is een onwenselijke situatie. Bedenk alleen al dat het grootste deel van het in Nederland gemaakte papier en karton bestaat uit oud papier.’ Voor zo’n situatie beschikt PRN over een fonds waaruit gemeenten en oudpapierondernemingen kunnen worden betaald. Het fonds wordt gevuld wanneer sprake is van tekorten. ‘Dat werkt goed. Gevolg is dat een systeem van permanente afvalbeheerbijdragen niet nodig is. Dat scheelt de keten tientallen miljoenen euro’s op jaarbasis.’ Nijssen is bezorgd over de huidige oudpapiermarkt. Er dreigt een overschot en landen als China hebben strenge importvoorwaarden gesteld waarvan we ook hier de gevolgen merken. Een tekort ligt op de loer. Maar dan neemt de papier- en kartonketen met PRN haar verantwoordelijkheid en draagt actief bij aan het succesvolle Nederlandse recyclingsysteem.’
Wat Nijssen betreft kunnen we nog meer halen uit de bestaande ketensamenwerking. Branches kunnen leden stimuleren om EcoDesign toe te passen met het oog op een schonere oudpapierstroom en bewustwording in de keten. Niet-functioneel laminaat op tijdschriften kan bijvoorbeeld worden vermeden.’ Nijssen denkt ook dat klanten en gebruikers door de ketenpartners kunnen worden gestimuleerd tot recycling. Hun kan duidelijker worden verteld wat wel en niet bij het oud papier mag worden gegooid. De scheidingswijzer van PRN helpt daarbij. ‘Samen kunnen we papier tot het enige echt circulaire communicatiemiddel maken!’