Papier
Recycling
Nederland
Recycling
Nederland
Gemeenten zijn verplicht om het huishoudelijk afval in te zamelen en hebben als doel om zoveel mogelijk afval gescheiden in te zamelen (bronscheiding), om uiteindelijk zo min mogelijk restafval over te houden.
In de ideale situatie scheiden huishoudens hun afval op de juiste manier maar in de praktijk blijkt het nog niet zo makkelijk om afvalscheidingsgedrag te beïnvloeden en gaat de kwaliteit van het ingezamelde afval achteruit.
Dat geldt ook voor papier en karton.
In de periode 2021-2022 zagen we dat de vervuiling van het oudpapier toenam. Er zit nu zo’n 3,36% vervuiling in het oudpapier van huishoudens. Des te belangrijker om steeds weer aandacht te geven aan de scheiding van oudpapier.
Om gemeenten te ondersteunen om de bronscheiding te verbeteren, is door studenten van de Hogeschool van Amsterdam onderzocht welke geautomatiseerde handelingen iemand uitvoert vanaf het moment dat een product zijn waarde heeft verloren tot aan het moment van afdanking. Dit moet leiden tot aangrijpingspunten voor professionals bij publieke instanties om interventies te plegen op het automatisch gedrag, zodat er een duurzame verandering plaats kan vinden in dit gedrag.
Het onderzoek 1 laat zien welke kansen zich voordoen om het afvalscheidingsgedrag bij mensen in de thuissituatie te verbeteren. Niet alleen wordt onderscheid gemaakt tussen de belangrijkste elementen voor het ontstaan van nieuw gedrag (capaciteit, gelegenheid en motivatie), maar ook de fases van afvalscheiding waarin de kansen zich voordoen, zijn in kaart gebracht. Zo wordt duidelijk op welke elementen in welke fase aangegrepen kan worden met gedragsinterventies.
Redenen genoeg om eens dieper in dit onderzoek te duiken en in te zoomen op de redenen om papier wel of niet te scheiden en de positieve en negatieve ervaringen die mensen daarbij hebben.
“Papier wordt door de meeste deelnemers gezien als een makkelijke en logische stroom om te scheiden.”
Wat vinden bewoners makkelijk of juist lastig bij het scheiden van oud papier en karton?
Wat allereerst door het onderzoek bevestigd wordt, is dat Nederlanders goed zijn in het scheiden van papier en karton en het als de gewoonste zaak van de wereld zien.
Simpel en schoon
Oud papier wordt gezien als een relatief ‘simpele en schone’ afvalstroom en ‘het stinkt niet’, was een veel gehoorde opmerking uit het onderzoek.
Hoewel niet representatief, geeft het onderzoek een indicatie van mogelijkheden voor kansrijke interventies in de verschillende fasen van het afvalscheidingsproces (oud papier herkennen en apart houden, oud papier weggooien, oud papier wegbrengen naar buiten en afdanken in de collectieve voorziening (zoals ondergrondse container).
Papier is voor de meeste mensen een eenvoudige afvalstroom om te scheiden. De meeste deelnemers aan het onderzoek scheiden papier.
Papier is makkelijk te bewaren. De meeste mensen verzamelen hun papier in een grote doos, in een kast of op een andere plek buiten de keuken. Sommigen maken het papier eerst kleiner voordat ze het weggooien.
Sommige deelnemers geven aan dat ze niet elk papiertje in de papierbak doen. Het valt op dat het scheiden van losse papiertjes vaak teveel moeite kost, zoals de wc-rolletjes of kassabonnen, deze belanden nog vaak bij het restafval. Daarnaast worden grote delen papier wel gescheiden. Papier dat te veel moeite kost, wordt niet gescheiden.
Daarnaast geven veel mensen aan dat het fijn is om papier te scheiden want het is zinvol en goed voor het milieu.
Over sommige samengestelde verpakkingen bestaan twijfels (o.a. papier met laminaat en papieren verpakkingen met venster). De Scheidingswijzer van PRN is in dit geval een handig hulpmiddel om te bekijken wat wel en niet bij het oud papier kan.
Ergernissen bij oud papier scheiden
Frustraties ontstaan bij volle afvalcontainers en afval dat naast containers staat (met name bij papier, maar ook bij pmd, gft en restafval). Zo zijn er frustraties bij de gezamenlijke containers (zoals ondergrondse container).
Daarnaast zijn veel mensen ontevreden over het weggooien in de collectieve voorziening omdat het teveel moeite kost. De (ondergrondse) container is vaak vol, de klep is vies en te zwaar en wordt als vervelend ervaren.
Sommigen geven aan dat de papiercontainer snel vol zit en dat ze het papier er dan toch bij proppen. Verder wordt opgemerkt dat papier zwaar is en veel volume heeft. Het is niet makkelijk om ver te lopen met veel en zwaar papier. Sommigen kijken daarom eerst of de container vol zit.
Vaak is het heel rommelig bij de containers. Zo staan er veel dozen naast de container. Mogelijk omdat deze dozen niet meer in de container pasten en mensen ze niet mee terug naar huis nemen. Ook werd opgemerkt dat het soms moeilijk is om het papier in de container te krijgen, zeker grote dozen.
Meerdere mensen combineren het wegbrengen van verschillende soorten afval, afhankelijk van de locatie van de containers (bijvoorbeeld in de buurt van de supermarkt).
Voor het wegbrengen van oud papier worden meestal shoppers, plastic tassen of dozen gebruikt.
Wat verder opvalt uit het onderzoek is dat mensen graag willen weten wat er met hun afval gebeurt. Er gaan verschillende verhalen rond dat ‘het’ toch allemaal op een hoop belandt en dat afval scheiden geen nut heeft. Het valt echter op dat dit bij het scheiden van glas en papier nauwelijks een rol speelt en dat het scheiden van oud papier en karton als normaal, zinvol en nuttig wordt beschouwd.
Goed voor het milieu
“Goed voor het milieu” wordt regelmatig genoemd. En dat geldt zeker voor oud papier.
Bijna 90% van ons papier en karton wordt immers gerecycled en het goed scheiden van papier en karton levert een enorme milieuwinst op.
De Scheidingswijzer van PRN is een handig hulpmiddel om papier op de juiste manier te scheiden en hiermee een bijdrage te leveren aan de afname van de vervuiling van oudpapier.
